HOME

Dziś po południu, po godz. 15:13, rozpoczynamy święta Chanuki. Dlaczego dzisiaj? Ponieważ każde żydowskie święto rozpoczyna się po zachodzie słońca dnia poprzedzającego. Święto Chanuki, wg. większości komentatorów, upamiętnia zwycięstwo partyzantów żydowskich pod wodzą Judy z rodu Machabeuszy (Makabi) nad poganami, czyli grekami z rodu Seleucydów. Pogan było wielu, lecz garstka żydowskich partyzantów wygrała wojnę i zdobyła teren Świątyni w Jerozolimie. Stąd wiele drużyn sportowych ma nazwę „Makabi”. W latach 20. XX wieku lekkoatletka Maryla Freiwald z klubu Makabi Kraków występowała 15 razy w barwach polskiej drużyny. Współcześnie najbardziej znany jest klub koszykarski Makabi Haifa, który 5 razy zwyciężył w Lidze Mistrzów, grał kilkakrotnie ze Śląskiem Wrocław. W barwach Makabi Polska od 2009 roku występuje maratończyk Łukasz Gurfinkiel.

Prawdopodobnie w 164 roku p.n.e. Juda Machabeusz oczyścił Świątynię w Jerozolimie z pogańskich bożków i wznowił składanie ofiar. Ważnym elementem wyposażenia Świątyni były menory, złote świeczniki siedmioramienne. W 164 roku p.n.e. zabrakło oliwy do Świątynnych świeczników, lecz za prawą cudu, w którym miały udział dzieci, odnaleziono odrobinę koszernej oliwy, która w cudowny sposób paliła się przez 8 dni. Od tego czasu, corocznie obchodzimy święto Chanuka 25 dnia miesiąca Kislew (w tym roku jest to 27 listopada 2013 po godz. 15:13). W Chanukę zapalamy świecznik – chanukiję. Może ona być zrobiona z dowolnego materiału (np. plasteliny, połówki ziemniaka z wydrążoną dziurką na świecę). Świeczki najlepiej przygotować krótkie, by nie czuwać nad nimi całą noc, mają się palić przez minimum pół godziny, lecz nie wolno ich gasić. Pierwszego wieczoru 25 dnia miesiąca Kislew zapalamy jedną świeczkę, drugiego – dwie, trzeciego – trzy, itd., aż do ośmiu świeczek (wieczorem 2 dnia miesiąca Tewet – 4.12.2013). Świeczki powinny stać w jednym rzędzie i na tej samej wysokości. Główne świeczki zapalamy od pomocniczej, zwanej Szamasz, którą umieszczamy nieco wyżej od szeregu głównych świeczek. W ten sposób chanukija ma 8 profitek (miejsc na świeczki) + 1 = 9 profitek. Podczas palenia świeczek (ok. pół godziny) nie wolno pracować, ani czytać Biblii.

Dorośli omawiają odpowiednie błogosławieństwa przy zapalaniu świeczek, a potem grają np. w szachy, dzieci dostają prezenty i grają np. drejdlem (bączkiem z literami NGHSz). Na stole powinny znaleźć się potrawy usmażone w oliwie: placki ziemniaczane, pączki. W domu powinien panować wesoły nastrój, czemu pomagają skoczne piosenki, śpiewane przez dzieci i dorosłych.

Chanuka samach – Wesołej Chanuki!

Jerzy Kichler