HOME

Poniedziałkowy Salon odbył się w salce parafialnej Kościoła ewangelicko-augsburskiego, która wypełniła się po brzegi zainteresowanymi słuchaczami. Pan Jerzy Kichler (Gmina Wyznaniowa Żydowska we Wrocławiu) rozpoczął spotkanie od przedstawienia zaproszonego gościa, a był nim profesor Stanisław Krajewski - matematyk i filozof, pracownik Instytutu Filozofii UW. Jest to wybitna postać współczesnego życia żydowskiego w Polsce. Po 1989 współtwórca m.in. Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Izraelskiej, Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów oraz Fundacji Forum Żydowskiego, w ramach której zainicjował „żydowski telefon zaufania”. Od 2008 roku członek Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, a wcześniej w latach 1991–2006 członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Autor licznych publikacji na temat judaizmu i dialogu międzyreligijnego, laureat wielu nagród m.in. im. ks. Stanisława Musiała.  

Tematem przewodnim spotkania był dialog międzyreligijny, a kluczowym słowem wdzięczność jako uczucie ważne, elementarne, lecz dość często pomijane. Jakie są więc cele oraz efekty dialogu? Już samo spotkanie osób, ich wspólna rozmowa jest pozytywnym rezultatem. Skupiając się min. na zaletach swojej religii, powinniśmy uważać, aby nie zrobić tego jednego kroku za dużo i nie pokazać swojej wyższości, co w konsekwencji prowadzi do dominacji. W tym miejscu warto zastanowić się nad wspomnianą wdzięcznością dla innej religii, która dla tej drugiej strony dialogu stanowi pewną wartość. Profesor Stanisław Krajewski podczas prelekcji nakreślił obraz swojej wdzięczności wobec chrześcijaństwa. Nauka o miłowaniu nieprzyjaciół głoszona przez Jezusa stanowi właśnie jeden z takich przykładów. Natomiast kwestia ‘nastawiania drugiego policzka’, już jako radykalna idea, stawia znak zapytania, rozpatrując ją w kategoriach adekwatności do codziennego życia w ówczesnym świecie. Pojawił się też problem nawracania w religiach, którego efektem jest specyficzne zwycięstwo. Każdy, kto przyjmuje to za cel dialogu, od razu spisuje go na straty. Nawet ukryty zamysł nawracania niszczy więc dialog sam w sobie, bo przecież liczy się szacunek dla partnera i jego różnorodności, słuchanie go, poznawanie. Trafne jest tu stwierdzenie księdza Tomasa Halika, który zacytował zdanie usłyszane od osoby żydowskiego pochodzenia, a mianowicie: „Chrześcijanie nie są jedynie przyjaciółmi Żydów, są oni jedynymi przyjaciółmi Żydów”. Nie można też zapomnieć o roli uniwersytetów, w szczególności o ich genezie klasztornej oraz o znaczeniu chrześcijaństwa w głoszeniu, że prawdziwy Bóg to Bóg Izraela, a samo słowo rozumiane jest w sposób biblijny. Ostatni wspomniany cel to brak efektu, czyli założenie, że niczego się nie oczekuje. Jest to postawa związana z otwarciem na inność, jej celebracją, poszanowaniem odmiennej religii, lecz nie zapominając przy tym, że nie jest to moja religia. Spotkanie zakończyła refleksja nad słowem przewodnim, czyli nad wdzięcznością, a dokładnie nad wdzięcznością wobec bliźniego, która powinna stanowić kluczowy element w naszym życiu. Prelekcja zachęciła wielu osób do zadawania pytań min. odnośnie sytuacji dialogu chrześcijańsko-żydowskiego w obecnych czasach, problemu przekraczania granic w dyskusji oraz dialogu z ateistami. Na koniec chciałabym przytoczyć spostrzeżenie jednego z gości. Chodzi mianowicie o wdzięczność twórcom Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, które może stać się ważnym miejscem dialogu, wzajemnego poznania się i zrozumienia drugiej strony.

Autor: Monika Papst